Sudan'ın El Feşir şehrinde katliam iddiaları: Türkiye'den tepki

Sudan'ın batısındaki Darfur bölgesindeki El Feşir'in paramiliter Hızlı Destek Güçleri tarafından hafta sonu kontrol altına alınmasının ardından, bu kentte etnik temelli toplu cinayetler ve diğer vahşetlerle ilgili haberler gelmeye başladı.

Yerel aktivistler tarafından yayımlanan videoda, RSF'nin kontrolündeki bölgelerde sivilleri infaz etmesiyle bilinen bir militanın, yerde oturan silahsız bir grup sivili yakın mesafeden vurduğu görülüyor.

Aktivistler tarafından paylaşılan farklı görüntülerde, onlarca kişinin yanmış araçların yanında yerde cansız yattığı belirtildi, ancak görüntüler doğrulanmadı.

Sudan ordusuyla müttefik olan Ortak Kuvvetler, yaptığı açıklamada, RSF'yi son günlerde 2 binden fazla silahsız sivili infaz etmekle suçladı.

Sudan'daki savaşı açık kaynaklı istihbarat ve uydu görüntüleri kullanarak izleyen Yale Üniversitesi İnsani Araştırma Laboratuvarı, RSF tarafından gerçekleştirilen toplu katliamlarla tutarlı kanıtlar bulduğunu açıkladı.

Yale Üniversitesi yaptığı açıklamada, şehrin "Fur, Zaghawa ve Berti yerli Arap olmayan topluluklarına karşı sistematik ve kasıtlı bir etnik temizlik süreci içinde olduğu"nu belirtti. Açıklamada, bunun şehirde "kapı kapı temizlik operasyonları" gibi görünen bir süreci de kapsadığı belirtildi.

Sudan Genelkurmay Başkanı General Abdulfettah el-Burhan, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, güçlerinin El Faşir'den "daha güvenli bir yere" çekildiğini ve şehrin kaybedildiğini kabul etti.

Sudan Nisan 2023'ten bu yana iç savaşla boğuşuyor

RSF, iki taraf arasındaki güç mücadelesinin ardından Nisan 2023'ten bu yana orduyla kanlı bir iç savaşa girdi. Çatışmalar nedeniyle 150 binden fazla insan hayatını kaybetti ve 14 milyondan fazla insan yerinden edildi.

Son haftalarda, RSF'nin 18 aydır sürdürdüğü kuşatma nedeniyle kentte mahsur kalan on binlerce sivilin güvenliği konusunda endişeler artıyordu.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Pazartesi günü El Feşir'de "etnik saikli ihlaller ve vahşetler" riskinin arttığını söyledi. Türk, "Hızlı Destek Güçleri'nin yargısız infazlar da dahil olmak üzere vahşetler gerçekleştirdiğine dair çok sayıda endişe verici rapor aldıklarını" belirtti.

BM İnsan Hakları Ofisi, "kaçmaya çalışan sivillerin özet infaz edildiğine ve cinayetlerin etnik nedenlere dayandığına dair belirtiler bulunduğuna" dair raporlar bulunduğunu, ayrıca "düzinelerce silahsız adamın vurulduğunu veya ölü yattığını, RSF savaşçıları tarafından çevrelendiğini ve bu kişilerin onları [Sudan ordusu] savaşçısı olmakla suçladığını" gösteren videoların bulunduğunu söyledi.

Sudan Gazeteciler Sendikası, uydu ağları da dahil olmak üzere iletişimin medya karartması nedeniyle kesildiğini belirtirken, haber ajansları kentteki sivillere ulaşamıyor.

Darfur sivil toplumuyla yakın temas halinde olan gruplardan biri olan Kitlesel Vahşeti Önleme ve Sonlandırma Sudan uzmanı Shayna Lewis, RSF'yi sivilleri katletmekle suçladı. Lewis, "Daha önce şehri terk eden El Fasher sakinleri, sevdiklerinin ölümünü sosyal medyada yaygın olarak dolaşan infaz görüntüleri sayesinde öğreniyor." dedi.

RSF'nin 2023'te Batı Darfur'un başkenti Cenine'yi ele geçirmesinin ardından kentte gerçekleştirdiği ve çoğunluğu Arap olmayan gruplardan oluşan 15 bin sivilin öldürüldüğü katliamların tekrarlanmasından büyük endişe duyuluyor.

BM'ye göre, savaşın başlangıcından bu yana 1 milyondan fazla insan El Feşir'den kaçtığı ve yarısı çocuk olmak üzere yaklaşık 260 bin sivilin yardım almadan mahsur kaldığı hatta, birçoğunun hayvan yemi yemek zorunda kaldığı ifade edildi.

BM'nin göç ajansı, Pazar gününden bu yana El Feşir'deki çatışmalardan kaçan 26 binden fazla kişinin ya şehrin dış mahallelerinde güvenli bir yer aradığını ya da 72 kilometre batıda bulunan Tawila'ya gittiğini bildirdi.

Türkiye'den saldırılara kınama

Türkiye'nin Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamayla son saldırıları kınadı.

Açıklamada şunlar kaydedildi:

"Sudan’daki son gelişmeleri derin endişeyle takip ediyor ve konuyla ilgili olarak Arap Ligi tarafından yapılan açıklamada yer alan hususlara katılıyoruz.

Hızlı Destek Güçleri’nin (RSF) kontrolüne geçen El Feşir şehrinde sivillere karşı işlenen zulmü şiddetle kınıyoruz.

El Feşir şehri ve çevresindeki çatışmaların derhal sona erdirilmesi, masum sivillere yönelik saldırıların durdurulması, güvenli geçiş olanağı sağlanması ve insani yardımların engelsiz şekilde ulaştırılması çağrısında bulunuyoruz.

Sudan’ın birliği, toprak bütünlüğü ve egemenliğine yönelik açık desteğimizi yineliyor ve çatışmaya barışçıl bir çözüm bulmak için diyaloğun önemini vurguluyoruz."