Mardin TÜKODER Başkanı Öztürk: Denetimlerin gevşek bırakılması halinde gıda zehirlenmeleri daha da artacaktır

Son zamanlarda ülke genelinde meydana gelen ve can kaybına neden olan gıda zehirlenmeleri gündemde yerini korumakla birlikte vatandaşları oldukça tedirgin etmekte.

Gıda zehirlenme vakalarında tüketici ile satıcının dikkat etmesi gerekenler ve özellikle denetimler hakkında İLKHA mikrofonuna konuşan Mardin Tüketiciyi Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Başkanı ve Türkiye Federasyon Kurulu Üyesi Musa Öztürk, cezaların caydırıcı olması gerektiğini vurguladı.

Öztürk, cezaların hafif olması veya denetimlerin gevşek bırakılması halinde gıda zehirlenme vakalarının daha fazla artacağına işaret etti.

"Ekonomideki hızlı artışlar, insanları ekonomik yönden gerçekten zor durumda bırakmıştır"

Çoğu sorunların başını ucuz ürünlere sarılmanın olduğunu aktaran Öztürk, şu ifadeleri kullandı:

"Malumu olduğu üzere son zamanlarda hoş olmayan ve ölümlere sebeb olan gıda zehirlenmeleri gündemde. Satıcılar ürünlerini satışa sunarken mevcut sürede satılmayabilir. Ürünlerini, satılmayan ürünlerini her gün kontrol etme, son kullanma tarihleri yaklaştığı bir anda, illaki bunu erken satmak istiyorlarsa, son kullanma tarihine bir hafta gibi bir zaman kala buna bir indirim yaparak ve hızlı bir şekilde tüketiciyi de bilgilendirerek, bunların üç beş gün içerisinde tüketilmesi şartıyla indirime girerek satış yapabilirler. Böylece kendileri de zarar etmemiş olurlar. İkinci bir husus, malumu olduğu üzere son yıllarda ekonomideki hızlı artışlar, insanları ekonomik yönden gerçekten zor durumda bırakmıştır. İnsanlarımızın bir kısmı ucuz bulduğu ürünleri satın alıyorlar. Dolayısıyla bu ürünlerde zaman zaman hoş olmayan sorunlar ortaya çıkıyor. Son kullanım tarihi yaklaştığından dolayı ucuza girdiği için ve tüketici de buna dikkat etmediği için bu tür olaylar meydana geliyor. Bunun için burada da birinci konuyu satıcılar açısından değerlendirdik. Tüketiciler açısından da değerlendirildiği zaman, tüketicilerin bir ürün emsallerine göre ucuz bulunduğunda o ürüne hemen sarılmamaları lazım. İhtiyaç odaklı ise alınmalı ve alınırken de mutlaka etikete dikkat edilmelidir. Her ürünün üzerinde etiketin son kullanma tarihi, gramajı ve satış fiyatları gibi bütün bilgiler ürünün üzerinde olma zorunluluğu var. Tüketiciler de bunu rahatlıkla görebilirler."

"Kurumlar mutlaka sık sık denetim yapmalı ve caydırıcı cezalar verilmelidir"

Kurumlar açısından değerlendirmede bulunan Öztürk, cezaların caydırıcı niteliği taşıması gerektiğini ifade ederek, "Kurumlar açısından yani denetim açısından da değerlendirildiğinde bu konuya da ilgili kurumların mutlaka denetimlerde sık sık denetim yapmalarını ve caydırıcı cezaların verilmelidir. Bir örnek vermek gerekirse, bir satıcı bir parti ürünü satmaya çalışıyor. Basit bir hesaplama yapılırsa, satıcı o problemli olan üründen 100 lira kazanıyor ve bunun cezası 1 lira, 2 lira, 5 lira. Yani yüzde 5'i, oradan elde edilen kârın ancak yüzde 5'i oranında bir ceza veriliyor. Bu yetmiyor. Adam diyor ki, 'Ben beş lira cezayı veririm ama 95 lira hala benim kârım var' diyor. O zaman bu cezaların caydırıcı bir hale getirilmesi ve mutlaka hızlı bir şekilde bu cezaların uygulanması gerekir. Aksi takdirde satıcı kar etmek istiyor ve bu caydırıcı olmadığı için dolayısıyla cesareti devam ediyor ve olaydan hemen sonra yeni bir parti ürün çıkarmaya çalışıyor. Onun için kurumların mutlaka sıkı denetim, caydırıcı cezalar yapmalıdır. Bununla ilgili gıdalarla ilgili Gıda Tarım İl Müdürlükleri, ilçelerde ise İlçe Tarım Gıda İlçe Müdürlükleri bu konuyla ilgili kişilerdir. Bu tür şüpheli ürünlerle karşılaşan tüketicilerin bu ürünlerini derhal İlçe veya İl Tarım Gıda Müdürlüklerine başvurmalarını, gerekirse onun tahliye ettirilmesini mutlaka tüketiciler zaman kaybetmeden bunu istemeleri lazım." şeklinde belirtti.

"Denetimlerin gevşek bırakılması halinde gıda zehirlenmeleri daha da artacaktır"

Denetimlerin gevşek bırakılması halinde olayların daha fazla da artabileceğine işaret eden Öztürk, "Her halükarda belediye zabıtaları da bu işin zabıta yasası gereğince, bu konuyla ilgili denetimleri her konuda olduğu gibi zabıta her zaman denetleyebilir. Hem fiyat açısından, hem tüketim tarihi açısından veya buna benzer ne gibi olumsuzluklar varsa, her zaman da zabıtanın görevidir. Tüketicilerimize gerçekten her zaman altını çizdiğimiz bir konu, bilinçli olmaları, araştırmalarını, merdiven altı ürün almamalarını, sadece marka değil, markanın peşinde koşmamalarını, sağlıklı ürün bulmaya çalışmalarını tavsiye ediyoruz. Sadece ucuzdur diye ürün almamalarını tavsiye ediyorum. Şu anda cezaların yeterince caydırıcı olmadığını düşünüyorum. Denetimler yapılıyor, daha sıkı denetimlerin yapılabileceğini de düşünüyorum. Kimseyi karalama, suçlama gibi bir niyet içerisinde değiliz. Ayrıca Gıda Tarım Müdürlüğü'nün yanında birinci derece gıda ve tarım müdürlükleri sorumlu olmakla birlikte, diğer sağlık açısından, hijyen açısından da sağlık müdürlükleri aynı şekilde ilgi alanlarına giriyor. Ticaret Bakanlığı her zaman işin içerisinde. Bu birimlerin çok daha sıkı denetim yapmaları ve hiç zaman kaybetmeden ceza vermeleri biraz daha caydırıcı olabilir. Aksi halde, denetimlerin gevşek bırakılması halinde olaylar daha fazla da artabilir. Böyle bir endişemiz var." diye ifade etti.

Öztürk, "Mardin olarak da son birkaç hafta içerisinde, şifahi olarak veya telefonla arayıp böyle ufak da olsa, nahoş olmayan, sağlığı tehdit eden bir durum olmamakla birlikte az da olsa derneğimize, bizi bizzat telefonla arayıp durumu anlatan insanlar biliyorum. Ve ben onları sizlere ve buradaki tüketicilere anlattığım gibi ilgili kurumlarına hiç zaman kaybetmeden, 'Bir kilo peynirden ne çıkar, 10 tane yumurtadan ne çıkar' demesinler. Çünkü belki siz zehirlenmediniz ama başka biri zehirlenebilir. Onun için 'Ben zarar görmedim, bana ne' dememeleri lazım ve hızlı bir şekilde ilgili kurumları bilgilendirmeleri gerekiyor." dedi.